निकोटिन गम: साथी वा शत्रु

यहाँ केही खुसीको खबर छ: धूम्रपान त्याग्नु भनेको मानिसहरूले गर्ने सबैभन्दा सामान्य नयाँ वर्षको संकल्पहरू मध्ये एक हो। यदि तपाईंले वर्षको कुनै पनि समयमा (र नयाँ वर्षको समयमा मात्र होइन) धूम्रपान छोड्ने संकल्प गर्नुभएको छ भने, सम्भावना तपाईंको विरुद्धमा हुन सक्छ। धूम्रपान त्याग्दा कम्तिमा १२ प्रकारका क्यान्सरको जोखिम कम हुन्छ*, र यो धूम्रपान छोड्नुका धेरै फाइदाहरू मध्ये एक मात्र हो। यही कारणले गर्दा धूम्रपान गर्नेहरूले धूम्रपान छोड्न फेरि प्रयास गर्छन्।

धुम्रपान रहित जीवनको यात्रा कठिन छ। यस यात्राको क्रममा, तपाईंले चिन्ता, बेचैनी, चिडचिडापन, घबराहट र निदाउन गाह्रो हुने अनुभव गर्नुहुनेछ। यसले तपाईंको दैनिक काम बिना काम गर्न गाह्रो बनाउँछ। यी सबै चुनौतीहरू धूम्रपानमा शरीरको शारीरिक र मनोवैज्ञानिक निर्भरताको कारणले हुने छुटकारा लक्षणहरूको अंश हुन्।

धूम्रपान गर्नेहरूले “सामान्य” महसुस गर्न धूम्रपान गर्नुपर्छ भन्ने विश्वास गर्छन् र चुरोटको कोटा नछोएसम्म उनीहरूले आफ्नो दैनिक कामहरू पूरा गर्न सक्दैनन्, जसले गर्दा धूम्रपान गर्नेहरूलाई बानी छोड्न अझ गाह्रो हुन्छ किनकि उनीहरू काम गर्न र आधारभूत दैनिक कार्यहरू पनि गर्न असमर्थ हुन्छन्।

धूम्रपान गर्ने व्यक्तिलाई धूम्रपान गर्ने निरन्तर चाहना हुनुको मुख्य कारण निकोटिन नामक पदार्थ हो जुन ई-सिगरेट सहित सबै प्रकारका चुरोटको भाग हो। निकोटिन आफैंमा क्यान्सरजनक नभए पनि, यो बानी बनाउने, लत लगाउने र मानिसहरूलाई कुलतमा राख्न जिम्मेवार छ, जसले गर्दा समयसँगै उनीहरूको चुरोटको खपत तीव्र गतिमा बढ्छ। चुरोटको धुवाँसँगै सास लिँदा, यसले आरामको कृत्रिम अनुभूति उत्पन्न गर्छ र अस्थायी आनन्द सिर्जना गर्छ। यस कारणले गर्दा, यो अत्यधिक लत लाग्ने र निरन्तर हुन्छ, यसलाई तोड्न धेरै गाह्रो बानीमा परिणत गर्छ।

के ओरल निकोटिन रिप्लेसमेन्ट थेरापीले क्यान्सरको जोखिम बढाउन सक्छ?

धूम्रपान छोड्न मद्दत गर्ने धेरै सहायक र समाधानहरू उपलब्ध छन्। तपाईंको डाक्टरले निकोटिन रिप्लेसमेन्ट थेरापी (NRT) जस्ता केही समाधानहरू लेख्न सक्छन्।

निकोटिन रिप्लेसमेन्ट थेरापी (NRT) गिजा, ट्याब्लेट र प्याचको रूपमा उपलब्ध छ। यी उत्पादनहरूमा सीमित मात्रामा निकोटिन हुन्छ – जसले धूम्रपान गर्ने व्यक्तिको निकोटिनको चाहनालाई सन्तुष्ट पार्छ र धूम्रपान गर्ने व्यक्तिको निकोटिनमा निर्भरतालाई बिस्तारै कम गर्न तोकिएको मात्रामा सेवन गर्नुपर्छ जबसम्म उसले पूर्ण रूपमा बानी छोड्न सक्दैन।

यद्यपि, NRT मा समस्याहरूको अंश छ, विशेष गरी जब लामो समयसम्म र अत्यधिक मात्रामा गरिन्छ,

के निकोटिन गम लामो समयसम्म मेरो स्वास्थ्यको लागि हानिकारक छ?

के निकोटिन गमले मलाई यसको लत बनाउँछ?

के निकोटिन गमको दीर्घकालीन प्रभावले थप स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउँछ?

यस लेखमा निकोटिन गमको बारेमा तपाईंलाई जान्न आवश्यक पर्ने सबै कुराहरू छलफल गरौं।

के निकोटिन गम तपाईंको लागि हानिकारक छ? तथ्यहरू हेर्नुहोस्

के निकोटिन गम तपाईंको लागि हानिकारक छ? तथ्यहरू हेर्नुहोस्

निकोटिन गम २ र ४ मिलीग्रामको मात्रामा उपलब्ध छ र यसले धूम्रपानको चाहना र छुटकाराका लक्षणहरू कम गर्न मद्दत गर्दछ। निकोटिन गम डाक्टरको प्रिस्क्रिप्शन अनुसार सेवन गर्नुपर्छ। यो नियमित च्युइङगम जस्तै प्रयोग गर्नको लागि होइन।

निकोटिन गम प्रयोगकर्तालाई चुरोट पिउन नपर्ने गरी पिउने चाहनालाई सम्बोधन गर्ने उद्देश्यले बनाइएको हो। यसरी यसले चुरोटको धुवाँमा पाइने अन्य हानिकारक तत्वहरूको उन्मूलन सफलतापूर्वक सुनिश्चित गर्दछ।

निकोटिन गम, लामो समयसम्म प्रयोग गर्दा, स्वास्थ्यमा नकारात्मक परिणाम हुन सक्छ।

निकोटिन गमको बारेमा कसलाई बढी सतर्क हुनुपर्छ?

निकोटिन गम सेवन गर्नु अघि सबैले स्वास्थ्य सेवा प्रदायकसँग परामर्श गर्नु महत्त्वपूर्ण भएतापनि , केही अवस्थामा, व्यक्तिहरूले अझ बढी सतर्कता अपनाउनु आवश्यक छ। निम्न अवस्थाहरूको बारेमा एक चिकित्सा पेशेवरलाई जानकारी दिनुहोस्:

मधुमेह

दम सहित श्वासप्रश्वास समस्याहरू

मुटु रोग, एनजाइना, अनियमित मुटुको धड्कन वा हृदयघातको इतिहास

उच्च रक्तचाप

अल्सर सहित जठरांत्र सम्बन्धी समस्याहरू

अत्यधिक सक्रिय थाइराइड

फियोक्रोमोसाइटोमा

दौराको इतिहास

कुनै पनि प्रकारको एलर्जी

गर्भवती वा गर्भधारण गर्ने प्रयास गर्दै

स्तनपान गराउने आमाहरू

यसबाहेक, एन्टीडिप्रेसेन्ट वा रगत पातलो गर्ने जस्ता केही औषधिहरू छन्, जसले निकोटिन गमसँग अन्तरक्रिया गर्न सक्छन् र साइड इफेक्टहरू निम्त्याउन सक्छन्। त्यसैले, यदि तपाईं धूम्रपान छोड्ने प्रयास गर्दै हुनुहुन्छ भने स्वास्थ्य सेवा केन्द्रमा सम्पर्क गर्नुहोस् र प्राथमिक हेरचाह चिकित्सकसँग परामर्श गर्नुहोस्।

निकोटिन गमको सामान्य साइड इफेक्टहरू

निकोटिन गमको सामान्य साइड इफेक्टहरू निम्न समावेश छन्:

रक्तचाप बढ्ने

मुटुको धड्कन बढ्ने

चक्कर लाग्नु

चिडचिडापन

भोक नलाग्नु

मुटुको जलन

हिचकिचाहट

बढेको र्‍याल

अपच

वाकवाकी लाग्नु

बान्ता हुनु

खोकी

ग्यास

घाँटी दुख्ने

मौखिक जलन

निकोटिन गमका ५ गम्भीर साइड इफेक्टहरू:

निकोटिन गम चपाउनु भनेको नियमित गम चपाउनु भन्दा फरक छ। तपाईंले यसलाई आफ्नो गाला र दाँत मुनिको क्षेत्रको बीचमा “धार” लगाउनु अघि छोटो समयको लागि चपाउनुहुन्छ। यसरी, अधिकांश निकोटिन तपाईंको मुखमा अवशोषित हुन्छ। तल निकोटिन गम चपाउनुको गम्भीर साइड इफेक्टहरूको विवरण दिइएको छ।

१. पेटको समस्यामा वृद्धि

निकोटिन गमलाई बारम्बार र लामो समयसम्म चपाउँदा पेट दुख्ने र वाकवाकी लाग्ने गर्छ। यसले केही मानिसहरूमा पेट फुल्ने र अपच हुने समस्या पनि निम्त्याउन सक्छ।

२. निद्राको कमी

छ महिनाभन्दा बढी समयदेखि निकोटिन गम प्रयोग गर्नेहरूले बारम्बार दुःस्वप्न र निद्रामा बाधा पुर्‍याउने गुनासो गर्छन् जसले मोटोपना, मधुमेह, थकान र समग्रमा जीवनको गुणस्तर घट्ने जस्ता अन्य गम्भीर स्वास्थ्य अवस्थाहरू निम्त्याउन सक्छ।

३. समयपूर्व कपाल झर्नु

कुनै पनि रूपमा निकोटिनको अत्यधिक सेवनले कपालको फोलिकल्सलाई क्षति पुर्‍याउन सक्छ, जसले गर्दा कपाल झर्छ। लामो समयसम्म सेवन गर्दा, निकोटिन गमले रक्तसञ्चारमा बाधा पुर्‍याउन सक्छ जसले गर्दा समयभन्दा पहिले नै तालु खुइलिने समस्या पनि हुन्छ।

४. मुखको क्यान्सरको जोखिम बढ्छ

निकोटिन गमको लामो समयसम्म प्रयोगले पहिले पनि तिनीहरूको FOXM1 जीनमा उत्परिवर्तन र मुखको क्यान्सरसँग सम्बन्धित रहेको पाइएको छ। यद्यपि, हालैको अनुसन्धानले निकोटिनले हानिकारक क्यान्सरजनक प्रभाव नपार्ने कुरा औंल्याएको छ।

५. गिजाको लत

निकोटिन गममा चुरोटको तुलनामा निकोटिनको मात्रा धेरै कम भए पनि, धेरै लामो समयसम्म सेवन गर्दा यो लत लाग्न सक्छ। निकोटिन गम चपाउँदा, यसमा रहेको निकोटिन मुखलाई ढाक्ने तन्तुहरूले अवशोषित हुन्छ र रक्तप्रवाहमा जान्छ। समयसँगै, शरीर निकोटिनको यी साना शटहरूमा अभ्यस्त हुन्छ, र निकोटिनको लत छोड्न अझ गाह्रो हुन्छ।

 

निकोटिन गमको दीर्घकालीन प्रभाव

राष्ट्रिय चिकित्सा पुस्तकालयद्वारा गरिएको एक अध्ययनले देखाउँछ कि:

चुरोटको धुवाँको मुख्य घटक निकोटिन हो। लामो समयसम्म प्रयोग गर्दा, यसले निम्न कारणहरू निम्त्याउन सक्छ:

इन्सुलिन प्रतिरोध

इन्सुलिन प्रतिरोध सिन्ड्रोमसँग सम्बन्धित मेटाबोलिक असामान्यताहरू

मुटु रोगमा वृद्धि

त्यसकारण, निकोटिन प्रतिस्थापन उपचारको प्रयोग सीमित र न्यूनतम मात्र हुनुपर्छ।

अन्तिम विचारहरू:

धूम्रपान छोड्ने प्रयास गर्दा, निकोटिन गम सेवन गर्नाले प्रारम्भिक छुटकारा लक्षणहरूको तीव्रता कम हुन सक्छ र चुरोटमा पाइने कार्सिनोजेनिक यौगिकहरूको लागि तपाईंको तृष्णालाई सन्तुष्ट पारेर तपाईंलाई चुरोटबाट टाढा राख्न सक्छ। तर तपाईंको शरीरले तिनीहरूमा निर्भर हुन थाल्नु अघि निकोटिनको यी साना खुराकहरूलाई बिस्तारै त्याग्नु महत्त्वपूर्ण छ। क्यान्सर निदान र उपचारको बारेमा कुनै पनि चिन्ताको लागि, फ्लोरिडाको उत्कृष्ट क्यान्सर उपचार केन्द्रहरू मध्ये एक, ACTC लाई सम्पर्क गर्नुहोस् , र हाम्रा क्यान्सर विशेषज्ञहरूसँग परामर्श गर्नुहोस्।

* धूम्रपान छोड्दा पर्ने प्रभावहरूको बारेमा रोग नियन्त्रण तथा रोकथाम केन्द्रबाट प्राप्त गरिएको   तथ्यांक।

 

साभारः ACTCHEALTH

मार्च २५, २०२१